Girişim Özeti

Dotrai, Türkiye’nin ilk yerli yapay zeka modelini geliştirme hedefiyle ortaya çıkan yenilikçi bir girişimdir. Amacı, DeepSeek gibi küresel ölçekte başarılı yapay zeka modellerine benzer özelliklere sahip, tamamen Türkiye merkezli bir yapay zeka platformu oluşturmaktır. Dotrai, doğal dil işleme (NLP), makine öğrenimi ve derin öğrenme teknolojilerini kullanarak Türkçe’ye özgü dil ve kültür dinamiklerini en iyi şekilde anlayıp işleyebilen bir model sunmayı hedefler. Bu model, eğitim, sağlık, finans, e-ticaret ve kamu hizmetleri gibi farklı sektörlerde kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
Dotrai’nin vizyonu, Türkiye’nin yapay zeka alanındaki teknolojik bağımsızlığını güçlendirmek, yerel veri gizliliği ve güvenliği ihtiyaçlarını karşılamak ve küresel pazarlarda rekabet edebilecek bir yapay zeka çözümü sunmaktır. Proje, Türkçe içerik üretiminden karmaşık veri analizine kadar geniş bir yelpazede kullanım senaryoları sunarak, yerel ve bölgesel işletmelerin dijital dönüşüm süreçlerini hızlandırmayı amaçlar. Ayrıca, açık kaynaklı bir yaklaşımı benimseyerek geliştirici topluluklarıyla iş birliği yapmayı ve inovasyonu teşvik etmeyi planlar.
Dotrai, yalnızca bir teknoloji platformu değil, aynı zamanda Türkiye’nin yapay zeka ekosistemini büyütecek bir katalizör olmayı hedefler. Yerel üniversiteler, teknoloji şirketleri ve kamu kurumlarıyla iş birlikleri kurarak, Türkiye’nin yapay zeka alanındaki bilgi birikimini artırmayı ve yetkin insan kaynağını geliştirmeyi amaçlar.

İş Modeli

Dotrai’nin iş modeli, yapay zeka teknolojisini farklı sektörlere ve kullanıcı gruplarına uyarlanabilir bir şekilde sunmaya dayanır. Gelir modeli, çeşitlendirilmiş bir yaklaşımla hem B2B (işletmeler arası) hem de B2G (işletmeden devlete) segmentlere odaklanır. Ana bileşenler şunlardır:

1. API ve SaaS (Yazılım olarak Hizmet):
Dotrai, bulut tabanlı bir platform üzerinden geliştiricilere ve işletmelere API erişimi sunar. Bu API, doğal dil işleme, metin üretimi, veri analitiği ve öngörü modellemesi gibi özellikler sağlar. İşletmeler, Dotrai’yi kendi sistemlerine entegre ederek müşteri hizmetleri chatbot’ları, veri analitiği araçları veya içerik üretimi gibi çözümler geliştirebilir. SaaS modeli, abonelik tabanlı bir fiyatlandırma ile sunulur ve farklı kullanım düzeylerine göre ölçeklendirilebilir.
2. Özelleştirilmiş Çözümler:
Büyük ölçekli işletmeler ve kamu kurumları için sektöre özel yapay zeka çözümleri sunulur. Örneğin, sağlık sektöründe teşhis destek sistemleri, finans sektöründe dolandırıcılık tespit araçları veya eğitimde kişiselleştirilmiş öğrenme platformları gibi özelleştirilmiş modeller geliştirilir. Bu hizmetler, proje bazlı ücretlendirme ile sağlanır.
3. Açık Kaynak ve Topluluk Katkısı:
Dotrai’nin temel modelinin bir kısmı açık kaynak olarak sunulacak, böylece geliştirici toplulukları modeli iyileştirebilecek ve kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabilecektir. Bu, Dotrai’nin ekosistemini genişletirken, topluluktan gelen geri bildirimlerle modelin sürekli gelişmesini sağlar. Açık kaynak modeli, dolaylı olarak marka bilinirliğini artırır ve ticari ürünlere olan talebi destekler.
4. Eğitim ve Danışmanlık:
Dotrai, yapay zeka teknolojilerinin entegrasyonu konusunda işletmelere ve kamu kurumlarına danışmanlık hizmetleri sunar. Ayrıca, yapay zeka okuryazarlığını artırmak için eğitim programları düzenler. Bu hizmetler, ek gelir akışı sağlarken Dotrai’nin sektördeki lider konumunu pekiştirir.
5. Veri ve Model Lisanslama:
Dotrai, anonimleştirilmiş ve etik standartlara uygun veri setlerini veya eğitilmiş modellerini lisanslama yoluyla gelir elde edebilir. Bu, özellikle uluslararası pazarlarda veri odaklı çözümler arayan şirketler için cazip olacaktır.

Dotrai’nin iş modeli, yerel ihtiyaçlara öncelik verirken küresel ölçekte rekabet edebilecek esneklikte tasarlanmıştır. Gelir akışlarının çeşitliliği, girişimin sürdürülebilirliğini ve büyüme potansiyelini artırır.

Pazar ve Rekabet

Pazar Analizi:
Yapay zeka pazarı, küresel ölçekte hızla büyümekte olup, 2025 itibarıyla 500 milyar doları aşması beklenmektedir. Türkiye’de ise yapay zeka teknolojilerine olan talep, dijital dönüşüm süreçlerinin hızlanmasıyla artmaktadır. Özellikle finans, sağlık, eğitim, lojistik ve kamu hizmetleri gibi sektörlerde yapay zeka çözümlerine yönelik ihtiyaçlar belirginleşmiştir. Türkçe’nin dil bilgisi yapısı ve kültürel bağlamı, genel amaçlı küresel modellerin yerel ihtiyaçları tam olarak karşılamasını zorlaştırmaktadır. Bu durum, Dotrai gibi yerli bir yapay zeka modeline olan talebi artırmaktadır.
Türkiye’deki işletmelerin %70’inden fazlası, dijitalleşme süreçlerinde veri gizliliği ve yerel dil desteği gibi konularda yerel çözümleri tercih etmektedir. Ayrıca, kamu kurumlarının veri güvenliği konusundaki hassasiyetleri, Dotrai’nin yerel bir oyuncu olarak avantajını güçlendirmektedir. Bölgesel olarak ise Orta Doğu, Türk Cumhuriyetleri ve Balkanlar gibi Türkçe ve benzer dillerin konuşulduğu pazarlar, Dotrai için büyüme fırsatları sunar.

Rekabet Analizi:
Dotrai, hem küresel hem de yerel rakiplerle rekabet edecektir:
1. Küresel Oyuncular (OpenAI, Google, DeepSeek):
OpenAI’nin ChatGPT’si, Google’ın Bard’ı ve DeepSeek gibi modeller, genel amaçlı yapay zeka pazarında lider konumdadır. Ancak bu modeller, Türkçe diline özgü bağlamları ve kültürel nüansları tam olarak yakalayamaz. Ayrıca, veri gizliliği endişeleri ve yüksek maliyetleri, yerel işletmeler için bu modellerin kullanımını sınırlamaktadır. Dotrai, Türkçe’ye özgü optimizasyonu, yerel veri güvenliği uyumluluğu ve daha uygun maliyetli çözümleriyle bu oyunculara karşı avantaj sağlayabilir.
2. Yerel Girişimler:
Türkiye’de yapay zeka alanında faaliyet gösteren bazı girişimler (örneğin, CBOT, Sestek) genellikle chatbot ve sesli asistan gibi niş alanlara odaklanmıştır. Dotrai, genel amaçlı bir yapay zeka modeli sunarak bu girişimleri geride bırakmayı hedefler. Ayrıca, açık kaynak yaklaşımıyla geliştirici topluluklarını kendine çekerek fark yaratabilir.
3. Kamu ve Akademik Girişimler:
TÜBİTAK gibi kurumlar ve bazı üniversiteler, yapay zeka alanında projeler yürütmektedir. Ancak bu projeler genellikle ticari ölçekte yaygınlaşmamaktadır. Dotrai, ticari bir girişim olarak daha hızlı ölçeklenme ve pazar odaklı çözümler sunma avantajına sahiptir.

Farklılaşma Stratejisi:
Dotrai’nin rekabet avantajı, Türkçe’ye özgü dil modeli, yerel veri gizliliği standartlarına uyum ve esnek iş modeli üzerine kuruludur. Ayrıca, Türkiye’nin kültürel ve sektörel ihtiyaçlarına özel çözümler geliştirerek, küresel modellerin genelci yaklaşımına karşı yerel odaklı bir alternatif sunar. Açık kaynak bileşeni, geliştirici topluluklarının katılımını teşvik ederek Dotrai’yi dinamik ve yenilikçi bir platform haline getirir.

Hedef Pazar Segmentleri:
• KOBİ’ler: Chatbot’lar, veri analitiği ve içerik üretimi gibi uygun maliyetli çözümler arayan küçük ve orta ölçekli işletmeler.
• Büyük İşletmeler: Finans, sağlık ve lojistik gibi sektörlerde özelleştirilmiş yapay zeka çözümleri arayan şirketler.
• Kamu Kurumları: Veri güvenliği ve Türkçe dil desteği gerektiren projeler için çözümler.
• Geliştiriciler ve Akademisyenler: Açık kaynak modelle inovasyon yapmak isteyen bireyler ve kurumlar.

Dotrai, yerel pazarda lider olmayı hedeflerken, bölgesel ve küresel pazarlarda da büyümeyi planlamaktadır. Türkçe konuşulan bölgelerdeki dil benzerliklerinden faydalanarak, bu pazarlarda erken bir giriş avantajı elde etmeyi amaçlar.